Chợ hán Tả Phìn hồ.
Chợ hán ở độ cao khoảng 1800m so với mức nước biển, xung quanh là rừng nguyên sinh, cây cao, thụ bì dày, dưới tán nhiều dược liệu tự nhiên có. Tương truyền cách đây khoảng hơn 1000 năm vùng đất Tả Phìn Hồ chưa có ranh giới với người hán, khi ấy vùng đất còn nguyên sơ có nhiều thú rừng, người hán biết đây là vùng đất có nhiều dược liệu quý, Đặc biệt, trên vùng đất này có cây gỗ vô cùng quý hiếm, tỏa ra mùi thơm dịu nhẹ, xua đuổi côn trùng, có tính kháng khuẩn rất cao, được các vua chúa và tầng lớp quý tộc Trung hoa dùng làm đồ trang sức, mỹ nghệ. Thậm chí, trong cộng đồng người Hoa truyền tai nhau rằng, gỗ Ngọc Am dùng làm quan tài thì thi hài được bảo vệ nguyên vẹn muôn đời, không hề bị phân hủy, vì vi khuẩn không thể xâm nhập, gỗ Ngọc am càng ngấ nước càng thơm, càng bền, thế là người hán bắt đầu sang khi thác gỗ ngọc am,họ đã lập chợ để giao thương, hàng hóa chủ yếu là gỗ Ngọc am sau khi có ranh giới người hán rút về chợ không còn hoạt động nhưng vẫn để lại nhiều vết tích cho đến ngày nay, và người ta vẫn gọi đó là chợ Hán. Chợ Hán được người Hán thiết kết để phòng thủ dạng nhưng đường hào có 8 cửa ra vào bào gồm: Cửa hưu, sinh, thương, đỗ, cảnh, tử, kinh, khai. Hiện nay do cây cối mọc um tùm, thụ bì lấp đầy nhưng các cửa khai, cửa kinh hướng ra bờ suối vẫn còn hình hài khá rõ.
Hoàng Sầm
